Een unieke eigenschap van de mens is dat hij in staat is om dingen uit te leggen. Het is eigen aan je als mens dat je een verklaring zoekt of wilt geven voor dingen en gebeurtenissen. Je kent het moment wel waarop je je eigen gedrag of dat van een ander probeert te verklaren en je je best doet om verbanden te zien tussen gedrag en de oorzaken van het gedrag. Door een reden te vinden voor je eigen gedrag of dat van de ander probeer je structuur aan te brengen in de chaos. Door te proberen te begrijpen, hoop je grip te krijgen. Als het over kwesties gaat die jezelf aangaan, zul je merken dat je de neiging hebt om bij vervelende gebeurtenissen de oorzaak buiten jezelf te zoeken, waardoor je een prettig en positief zelfbeeld kunt houden. Het aparte is dat als dingen goed gaan, je redenen zult noemen die in jezelf gelegen zijn. Die maken dat je het goed doet, dat het goed met je gaat. Je hebt dus de neiging om bij leuke en positieve zaken de oorzaak bij jezelf te zoeken, wat plezierig is voor je ego. Ten opzichte van de ander ben je wat meer kritisch. Als het om negatieve zaken bij een ander gaat, heb je de neiging om de oorzaken te zoeken in factoren die binnen het ‘handbereik’ van de ander liggen. Je wijt dan zaken aan de persoonlijkheid, aan het karakter, aan het verleden, aan de cultuur, aan de groep waartoe de ander behoort etc. De problemen worden hierdoor wel heel makkelijk bij de persoon zelf neergelegd en mogelijke externe factoren worden (bewust) over het hoofd gezien. Pas op dat je niet in deze valkuil stapt, want het zorgt ervoor dat je al je successen en je geluk aan jezelf toeschrijft en dat je voor wat betreft je falen de factoren buiten jezelf zoekt of de schuld bij de ander legt. Zorg ervoor dat je met oprechte verklaringen komt. Dat vraagt om goed en eerlijk te observeren wat de werkelijke oorzaak zou kunnen zijn.
