Hoe ga je om met een tegenstem, met tegenspraak. Zie je dat meteen als tegenwerking, tegenstand? Of kun je geloven dat een ander je met oprechte intenties en door zijn/haar hart ingegeven vragen stelt of zijn/haar waarnemingen deelt? Je bent een mens. Dat brengt met zich mee dat je een blinde vlek hebt. En dat je fouten maakt. Je kunt de tegenstem in jezelf activeren en voeden door te lezen, door feedback te vragen, door met mensen om te gaan die je niet naar de mond praten. Je kunt jezelf ontwikkelen door oprecht en gericht de spiegel op te zoeken. Durf je zelf een tegenstem te zijn? Het is lastig, want je loopt het risico om niet begrepen te worden, om lastig gevonden te worden, om afgewezen te worden. Misschien ben je bang om niet (meer) aardig gevonden te worden. Maar soms kun je niet anders dan eerlijk en duidelijk zijn. En dan kun je van alles bij de ander tegenkomen. Die kan openstaan, misschien verrast zijn en je bedanken. Het kan ook zijn dat de ander zich gaat verstoppen, verschansen of forse tegenstand biedt. Je krijgt van katoen of je krijgt verwijten: je begrijpt het niet, wie ben jij om wat te zeggen. Als iemand je na aan het hard ligt of iemand valt onder jouw verantwoordelijkheid, trek dan de stoute schoenen aan en zeg wat je te zeggen hebt. Als je niet eerlijk bent over iets wat je ziet, over je zorgen, of als je de ander misschien zelfs naar de mond praat, ben je in feite niet oprecht. Toon je betrokkenheid en zeg wat je te zeggen hebt. De kunst is om empathisch te zijn en als het nodig is hard en duidelijk op de inhoud te zijn. Durf jij tegenspraak te bieden? Durf jij tegenspraak te ontvangen? Tegenspraak is nodig om evenwicht te houden of te bereiken.