In allerlei therapieën is er veel ruimte om terug te blikken op je jeugd. Op zich is dat niet vreemd, want actueel gedrag en huidige problemen kunnen hun oorzaak vinden in je jeugd, in de manier waarop je bent opgevoed of in ingrijpende gebeurtenissen. Het is goed om daar onderzoek naar te doen en zicht te krijgen op welke impact deze hebben. Er zit echter ook een grote ‘maar’ aan deze reflectie op je verleden, op je opvoeding. Reflectie zonder oorzaken ook in jezelf te zoeken kan uitmonden in narcistische navelstaarderij. Narcisme kan ervoor zorgen dat je keer op keer je problemen buiten jezelf zoekt. Het kan tot gevolg hebben dat je wel onderzoek doet, maar zelf zorgvuldig buiten schot blijft. Je zoekt de oorzaak van je huidige problemen bij gebeurtenissen en personages uit je verleden. En dat zet geen zoden aan de dijk, want je ziet niet wat je eigen aandeel is. Echte veranderingen komen dan niet tot stand, want daarvoor heb je inzicht nodig in je eigen bijdrage aan het tot stand komen en oplossen van je (actuele) problemen. Reflecteren op je verleden is ‘window dressing’ als je niet bereid bent naar jezelf te kijken. Reflecteren op je verleden en keer op keer de oorzaken wijten aan de ander, aan de omstandigheden is kinderlijk gedrag en lost niets wezenlijks op.