Het is een nare ervaring als je voelt dat je ergens niet welkom bent. Je voelt je niet gezien, je wordt afgewezen en misschien zelfs buitengesloten. Uitsluiting is de ergste vorm van psychologische ’oorlogsvoering’ die er bestaat. Langdurige uitsluiting kan ervoor zorgen dat je een enorm gebrek aan innerlijke zekerheid ontwikkelt. Je voelt je fundamenteel onzeker en dat heeft gevolgen voor al je relaties.

De uitsluiting zorgt ervoor dat je jezelf als niet waardevol ervaart of erger: dat je jezelf niet kunt liefhebben. Je sluit je af of je gooit je onmacht en frustratie eruit door boosheid of misschien zelfs agressie. Het kan als effect hebben dat je jezelf niet meer gaat verzorgen, dat je geen initiatieven meer ontplooit, met alle gevolgen van dien.
De andere kant is ook mogelijk. Je gaat veel aandacht besteden aan hoe je overkomt, hoe je eruitziet enz. Je doet je uiterste best om goed in de smaak te vallen, waardoor je jezelf zelfs kwijt kunt raken, omdat je te veel energie stopt in hoe de ander naar je kijkt, hoe die over je denkt en hoe je je daarop moet afstemmen. Je zelf bekijken door de bril van de ander: vindt de ander mij wel aardig? Zie ik er wel goed uit? Doe ik wel het juiste? Hierdoor voed je fundamentele onzekerheid.
Niet welkom zijn heeft dus grote effecten op je leven.

Als je ergens niet welkom bent, kan dat op verschillende manieren tot uiting komen.

• Je wordt ergens niet voor uitgenodigd en anderen in je omgeving krijgen wel een uitnodiging. Als je er navraag naar doet, wordt aangegeven dat het spijtig is, maar dat er maar een maximaal aantal mensen kan worden uitgenodigd.
• Ze geven aan dat ze je per ongeluk vergeten zijn, dat het echt niet de bedoeling was, maar ja, nu is het te laat, want alles is al geregeld.
• Ze vergeten je te betrekken bij het plannen van iets, de datumprikker krijg jij niet in je mailbox en als de planning rond is, kom jij erachter dat er niet met jouw agenda rekening is gehouden. De planning kan natuurlijk niet meer open worden gebroken, want die is zo moeizaam tot stand gekomen.
• Je kunt er je vinger niet op leggen, maar je voelt wel dat er om je heen wordt georganiseerd. Je wordt doelbewust over het hoofd gezien.
• Als jij binnenkomt hebben anderen het erg druk met elkaar en wordt er geen ’opening’ gemaakt in hun kring, waardoor jij geen plekje krijgt. Er worden thema’s aangesneden waar je niks van weet of niks mee hebt. Grote verhalen uit andere tijden doen de ronde over mensen en situaties waar jij niks over kunt vertellen.
• Je krijgt geen hand of wel een hand maar er vindt geen oogcontact plaats. Oogcontact wordt doelbewust of misschien zelfs onbewust uit de weg gegaan. Je voelt dat de ander zijn/haar best doet je niet te zien.

Verschrikkelijke, mensonterende ervaringen. Je voelt je machteloos, want je kunt de ander niet ’dwingen’ contact met je te maken. Je staat met lege handen.

Je kunt om verschillende redenen niet welkom zijn.

• Je bent anders dan wat ’normaal’ is in een bepaalde omgeving. Er zijn mensen die het gegeven dat je er anders uitziet, anders denkt al een reden vinden om niet voor je open te staan, afstand tot je te houden.
• Je wordt door wie je bent als een bedreiging gezien. Je kunt als een bedreiging worden gezien omdat je bepaalde kennis hebt, uit een bepaalde sociaal klasse komt, een bepaalde afkomst hebt, je van een bepaalde organisatie bent, uit een bepaalde buurt komt. Kortom: je ’vertegenwoordigt’ iets wat bij de ander onplezierige associaties oproept. Het kan gaan om op zich positieve zaken die toch door de ander als negatief worden gelabeld en op grond waarvan hij/zij je niet neutraal of positief tegemoet treedt. Wat jij aan positieve kwalificaties in huis hebt, is voor de ander een reden om je doelbewust of mogelijk zelfs onbewust op afstand te houden, je te negeren. Jouw kwaliteiten confronteren de ander met zijn/haar (vermeende) gebreken en dat is blijkbaar zo confronterend dat jij moet worden gemeden.
• Het kan ook zijn dat de ander denkt dat zijn/haar imago en positie wordt aangetast als hij/zij contact met je heeft. Er ’kleeft’ blijkbaar/schijnbaar iets aan jou wat de ander als negatief ervaart. Hij/zij is bang dat dat afstraalt op hem/haar en dat is genoeg om jou niet welkom te heten.

Als je je niet welkom voelt, word je geconfronteerd met een enorme uitdaging om niet in een negatieve spiraal terecht te komen. Een spiraal van onmacht, onzekerheid, zelfhaat. Zo’n spiraal leidt niet tot iets wat je verder brengt. Integendeel, het zorgt ervoor dat je niet meer kunt presteren.

Kom je ergens waar je je niet welkom voelt, probeer dan het volgende in acht te nemen.

• Spreek jezelf positief toe, recht je rug.
• Neem zelf het initiatief om de ander te begroeten, een hand te geven en aan te kijken.
• Kijk de ander aan, ook al ontwijkt die jouw blik.
• Stel de ander een vraag, ook al weet je dat de ander geen zin heeft jouw te antwoorden.
• Geef de ander een complimentje, ook al weet je hoe ongemakkelijk het voor de ander is.
• Vraag de ander of je hem/haar kunt helpen, ook al weet je dat het afgewimpeld wordt.

Wat je doet, is dat je je als mens gedraagt, ondanks dat de ander jou niet als mens bejegent. Je doet dat ondanks de tegenwerking, ondanks het gegeven dat de ander daartoe geen aanleiding of stimulans geeft. Door je zelf als mens te gedragen voed je je eigenwaarde en stel je je onafhankelijk op en laat je je niet beïnvloeden door de bejegeningen van de ander. Je respecteert jezelf. Het is wonderlijk, maar als je jezelf respecteert, is het erg lastig voor de ander om je blijvend niet welkom te heten, je buiten te sluiten, je te negeren. De ander voelt intuïtief aan dat je respect voor jezelf hebt en dat je er bent of je nu welkom bent of niet. Zijn/haar acties hebben geen gevolgen voor jouw zelfbeeld en de kracht die je daarmee uitstraalt kan er in veel gevallen voor zorgen dat de ander zijn/haar gedrag zal aanpassen.