Je komt weleens mensen tegen van wie je de houding en het gedrag absoluut niet begrijpt. Heb je dan de neiging om hard over ze te oordelen? Of om het er met andere mensen over te hebben wat je van iemand of van z’n gedrag vindt? Als je goed luistert naar een ander, zul je erachter komen dat die voor zichzelf heel goede redenen heeft voor z’n gedrag.
In plaats van iemand of iemands gedrag te veroordelen of je er een mening over te vormen, is het goed om eens door te vragen: ‘Hé ik zie dat je dit en dit doet, vertel eens: ik begrijp niet helemaal waarom je dat doet, kun je daar iets meer over vertellen.’ Dan merk je dat mensen voor zichzelf heel goede redenen hebben om dingen te doen zoals ze ze doen.
Sta dus eens in de schoenen van een ander. Als je je verplaatst in die persoon, in z’n situatie, zul je zien dat je veel beter kunt begrijpen waarom die juist doet wat ie doet. Jij zit zelf in een andere situatie, je bent iemand anders, je hebt heel andere kwaliteiten, andere levenservaringen. Je kunt dus helemaal niet oordelen, omdat je niet vanuit de positie van die persoon redeneert. Misschien vind je de keuzes die iemand maakt onverstandig of dom, maar het kan heel goed zijn dat die persoon heel andere doelen heeft.
Een voorbeeld:
In Afrika zag ik dat sommige mensen een hele grote televisie kochten. Die mensen hebben nauwelijks iets om te eten of te drinken, of ze konden de kinderen niet naar school brengen. Maar wel stond daar een hele grote tv … Ik had daar altijd een oordeel over, ik zie me nog staan en denken: ‘hoe haal je het in je hoofd, heb je zo weinig geld en dan koop je zo’n grote televisie …’
Tot ik op een gegeven moment ging vragen wat die tv eigenlijk voor hen betekende. En toen zeiden ze: ‘We hebben geen geld om te reizen, we gaan niet op vakantie, de kinderen kunnen niet meedoen met een sport of met activiteiten, we hebben ook weinig inkomsten. Maar die televisie is voor ons een heel goede investering geweest. Want die televisie betekent voor ons tijdverdrijf, plezier, niet aan onze sores denken. Het betekent dat we onze kinderen af en toe iets van de wereld kunnen laten zien. Dus voor ons is die tv een venster op de wereld en dat brengt ons heel veel.’
Toen ik naast hen ging staan in hun situatie, begreep ik waaróm, en wat die televisie allemaal vertegenwoordigde.
Kom je ‘raar’ gedrag tegen, veroordeel het dan niet! Want door het te veroordelen zorg je ervoor dat je niet met de ander in communicatie hoeft te treden. Want dan vind je iemand raar of vreemd of dom. Maar vraag eens door: waarom doet iemand wat ie doet? Probeer eens in de schoenen te staan van een ander en in te voelen hoe het leven van een ander eruitziet. En mogelijk begrijp je dan de keuzes van die ander ook veel beter.