We leven in een samenleving waarin veel belangrijke sociaal-maatschappelijke besluiten met een meerderheid van stemmen worden genomen. Dat is de manier van besluitvorming waar we ogenschijnlijk volop in geloven. Maar hoe goed geïnformeerd neemt die meerderheid haar besluit? Het komt voor dat ingrijpende besluiten worden genomen zonder dat de mensen op wier leven het besluit direct ingrijpt worden gehoord, worden geraadpleegd. Het is mogelijk dat de mensen die mogen stemmen nauwelijks onderzoek hebben gedaan naar achtergronden, effecten, voor- en nadelen en dat hun keuze is gebaseerd op beperkte, eenzijdige informatie. Het komt voor dat mensen die stemmen puur vanuit hun emoties tot een keuze komen en slechts in beperkte mate hun verstand gebruiken. Er zijn mensen die mogen stemmen en zich bij hun keuze laten leiden door wat de grote massa lijkt te vinden. Zij vertrouwen erop dat de ander zich wel goed heeft laten informeren en volgen zijn/haar lijn bij gebrek aan eigen visie, aan eigen oordeelsvorming. Het komt voor dat wetenschappers die al jaren met de materie bezig zijn, niet eens gehoord of geraadpleegd worden. Zij krijgen geen stem, terwijl ze diep in het vraagstuk zitten en er bij wijze van spreken dag en nacht mee bezig zijn. Zij weten hoe complex een vraagstuk kan zijn en zien met lede ogen aan hoe anderen die nauwelijks ‘in het onderwerp’ zitten besluiten gaan nemen. Er zijn mensen die mogen stemmen en die het onderwerp waarover ze mogen stemmen te complex vinden. Ze vinden het zo moeilijk dat ze zich er maar niet in verdiepen, omdat ze dan helemaal verdwalen. In plaats van af te zien van hun recht om hun stem te laten gelden, volgen ze wat de meesten doen. Er zijn samenlevingen – die als primitief worden gezien – waar niet iedereen een stem krijgt. Alleen zij die door de gemeenschap als wijs worden ervaren of gezien, worden betrokken bij besluiten rond complexe vraagstukken. Zij worden voorgedragen door mensen die weten dat ze zelf onvoldoende kennis en inzicht hebben om mee te besluiten. Zij kennen hun eigen beperking en realiseren zich dat het in sommige gevallen verstandig kan zijn om een ander, die wel kennis van zaken heeft of die beschikt over veel levenservaring, het recht van beslissen toe te kennen. Het kan dan zijn dat mensen die beschikken over de nodige wijsheid in positie worden gebracht. En dat mensen die makkelijk informatie tot zich nemen en tot verstandige conclusies kunnen komen het woord mogen doen. Het zijn geen politieke partijen of willekeurige burgers die door de gemeenschap naar voren worden geschoven, maar het gaat om mensen die door de mensen als verstandig, wijs en intelligent worden gezien en die men het toevertrouwt om over complexe zaken te besluiten. De kracht van dit systeem is dat mensen mensen kiezen van wie zij vertrouwen dat ze in staat zijn om ingewikkelde keuzes te maken. De mensen die gekozen worden, voelen zich gedragen door degenen die hen hebben voorgedragen. Het gaat niet om mensen die zichzelf als slim of wijs presenteren. Het zijn degenen die door hun omgeving, door de community als zodanig worden gezien, omdat ze in het gewone leven als zodanig worden ervaren. Gezien de complexe vraagstukken die er zijn en het functioneren van democratie zou het wel eens heel wijs kunnen zijn om ons te verdiepen in de natuurlijke systemen van zogenaamde primitieve volkeren.

Want je kunt grote twijfels hebben of het systeem van iedereen mag meestemmen en de meeste stemmen gelden wel tot de nodige wijsheid leidt om verantwoorde besluiten te nemen.