Harde oordelen omdat het niet eenvoudig is

‘De ander trachten te begrijpen is zo moeilijk dat je hem/haar gemakshalve maar veroordeelt’ – vrij naar Georges van Acker. Je weet dat harde oordelen over jezelf of over de ander bijzonder onaangenaam zijn en grote gevolgen kunnen hebben voor de onderlinge relatie. Toch gebeurt het keer op keer weer en is het interessant om je af te vragen waarom je iets wat zo negatief is toch iedere keer weer doet. Er komt de hele dag door informatie op je af en het kost veel energie om die informatie te verwerken. Je denkt daarom (onbewust) in hokjes, blokjes en vakjes, omdat dat ervoor zorgt dat je wereld enigszins overzichtelijk en voor jezelf te begrijpen en hanteerbaar is. Een oordeel is dus in feite het resultaat van de manier waarop je tracht datgene wat op je afkomt te duiden, zodat je zelf overzicht houdt en voor jezelf kunt begrijpen wat iets of iemand is of doet. Door iets te duiden en te begrijpen, denk je dat je rust en grip krijgt. Jouw oordeel is dus de uitkomst van jouw denkproces en het laat zien vanuit welk raster jij naar de wereld kijkt en hoe jij tracht te ordenen. Jouw oordeel of dat van een ander zegt dus niets over hoe iets echt is. Het zegt iets over hoe jij of de ander ernaar kijkt en dan nog vanuit je eigen beperkte blik. Een oordeel is de uitkomst van een efficiënt denkproces. Er is ook een andere reden voor het oordelen over jezelf en over de ander. Als je zelf niet lekker in je vel zit, weinig trots bent op wie je zelf bent, kan het tijdelijk ‘heerlijk’ voelen om de ander als een slechter persoon dan jezelf te zien. Door de ander als slechter, dommer, lelijker te zien, kun je je slechte gevoelens over jezelf relativeren en jezelf dus verhogen. Het veroordelen van de ander heeft dan tot doel om de nare gevoelens over jezelf te elimineren. Het oordelen over de ander fungeert als bliksemafleider. Wil je minder (ver) oordelen, dan is er werk aan de winkel. Het levert veel op. Aanvaard dat je niet perfect bent en dat je net als de ander onvolkomenheden en nare kantjes hebt. Accepteer dat je zelf niet altijd consistent bent. Accepteer dat je jezelf niet altijd begrijpt. En je zult zien dat er minder reden is om negatief over de ander te oordelen. Aanvaard dat de ander voor jou (en misschien ook voor zichzelf) een onbegrijpelijk wezen is. Accepteer dat de ander je kan teleurstellen en dat dat veel zegt over je eigen normen en verwachtingen. Weet dat alles wat je over de ander denkt en zegt uit je eigen beperkte denkkader komt.