Zwartepieten, zo noem je de situatie waarbij er iets aan de hand is en de verantwoordelijkheid daarvoor wordt doorgeschoven.
Daar horen opmerkingen bij zoals:
- Ik kon de verantwoordelijkheid niet nemen, want ik wist het niet.
- Ik heb gedaan wat mij is gevraagd, mij kun je niets kwalijk nemen.
- Ik zat niet in een positie waarin ik iets kon doen.
- De ander is verantwoordelijk, want het hoort bij zijn/haar functie en taakomschrijving.
- De ander is verantwoordelijk, want die wordt er (dik) voor betaald.
Er zijn vele manieren om te laten zien dat je niet thuis bent als het er echt op aan komt.
Het is ook niet eenvoudig om ergens verantwoordelijk voor te zijn. Het is gemakkelijker om weg te kijken en de verantwoordelijkheid door te schuiven.
In feite heb je echter in alle situaties een eigen verantwoordelijkheid. Deze kan natuurlijk klein zijn, maar is er wel. Het is goed om dat in te zien, omdat je dan mee kunt sturen in elke situatie. Dat voelt beter dan wegkijken of afschuiven.
Je bent altijd verantwoordelijk voor wat je doet of laat. Ook al heb je niet de leiding en geen volledig zicht op wat er aan de hand is. Verantwoordelijk zijn betekent in actie komen. Het betekent dat je handelt naar vermogen en niet eerst iemand zoekt op wie je het kunt afschuiven, of achter wie je je kunt verschuilen.
Je bent minimaal verantwoordelijk om niet onverantwoord bezig te zijn. Je bent onverantwoord bezig als je niet nadenkt, laks bent, gemakzuchtig bent of passief. Of als je geen zin hebt om echt te weten wat er gebeurt. Je pakt je verantwoordelijkheid niet als je ziet dat er iets fout gaat en je niet aan de bel trekt. Onzekerheid, zelfbehoud of lafheid kunnen daarvan de oorzaak zijn.
Probeer niet af te schuiven. Bekijk bij iedere situatie waarbij je betrokken bent, of jij iets anders kunt doen of steken hebt laat vallen. Dat is lastig maar de moeite waard. Dan sta je lerend in het leven.
Het vermindert je kwetsbaarheid en versterkt je zelfvertrouwen. Je bent betrouwbaar en aanspreekbaar, kortom: verantwoordelijk.